SaaS, PaaS ve IaaS Nedir, Farkları Nelerdir?

Bulut bilişim çatısı altında geliştirilen teknolojilerle hayatımızın birçok alanında karşılaşabiliyoruz. Bulut bilişimin üç önemli dinamiği SaaS, PaaS ve IaaS ise finanstan iletişime, muhasebeden süreç yönetimine kadar her alanda karşımıza çıkabiliyor. Peki, hem iş hem de sosyal hayatımızda faydalandığımız bu teknolojiler tam olarak ne ifade ediyor?

SaaS Nedir?

SaaS (Software as a Service / Hizmet Olarak Yazılım), en yaygın kullanılan bulut bilişim hizmetlerinden biri. SaaS’i bir aboneliğe veya lisanslamaya bağlı olarak bulut tabanlı uygulamalara erişim ve kullanım şeklinde açıklayabiliriz. Yaygın kullanılmasının nedenlerinin başında ise çok kapsamlı olması geliyor. Bu tip yazılımlarda altyapı ve arka plan süreçleri hizmet sağlayıcı tarafından yönetildiği için kullanıcılar çok pratik bir şekilde birçok fonksiyona ulaşabiliyor.

İşletmeler için uygun maliyetli olması da SaaS uygulamalarının tercih edilme nedenleri arasında. Software as a Service uygulamaları; finans, muhasebe, iletişim, müşteri yönetimi ve benzeri kurumsal süreçlerin çoğunda kullanılabiliyor. Bu uygulamalara basit bir örnek olarak GMail’i gösterebiliriz. GMail’de arka plandaki tüm süreç Google tarafından yönetilirken kullanıcılar bulut üzerinden e-posta gönderebilir, medya paylaşabilir, fotoğraf ve videoları depolayabilir.

PaaS Nedir?

PaaS (Platform as a Service / Hizmet Olarak Platform), donanım ve yazılım alanları sunan bir bulut hizmet modelidir. PaaS platformlarında veri tabanı, işletim sistemi, programlama dili ve sistem yönetimi gibi yazılım geliştirmelerinin bulut üzerinde yapılmasına olanak tanınıyor. PaaS çözümleri sayesinde birden fazla yazılımcı aynı proje üzerinde çalışabiliyor ve iş akışları bulut üzerinden yürütülebiliyor.

MySQL, Php-Perl-Python, SQL Server, Windows Server gibi hizmetleri PaaS örnekleri olarak sıralayabiliriz. Bu sistemler üzerinden yazılım ve geliştirme yapan çalışanlar, ek uygulamalar kullanmadan doğrudan bulut üzerinden bağımsız ya da ekip olarak çalışabiliyor.

IaaS Nedir?

IaaS (Infrastructure as a Service / Hizmet Olarak Altyapı), en temel bulut hizmeti olarak kabul ediliyor. Bu hizmette kullanıcılar, sunucu ihtiyaçlarını bulut üzerinden karşılayabiliyor. Dolayısıyla fiziksel donanım maliyeti önemli ölçüde düşüyor. IaaS hizmetleri genellikle sürekli değil, dönemsel olarak sunucu ihtiyacı bulunan firmalar tarafından tercih ediliyor.

IaaS modelini diğer bulut hizmetlerinden ayıran detay ise tüm süreçlerin kullanıcılar tarafından yönetiliyor olması. Bu bir taraftan emek ve zaman ihtiyacı doğururken bir taraftan da esneklik ve özgürlük sunuyor. Amazon’un uygulama programlama arayüzü ve isteğe bağlı bulut bilişim platformları sunduğu AWS hizmeti, en bilinen IaaS örneklerinden biridir.

SaaS, PaaS ve IaaS Arasındaki Farklar

SaaS, PaaS ve IaaS farklı amaçlara hizmet eden teknolojiler olsalar da çalışma mantıkları birbirlerine benziyor. Aralarındaki fark ise hizmet yönetimi aşamasında ortaya çıkıyor. Teknolojiye göre sağlayıcı firma ve kullanıcı tarafından yönetilen hizmetler ise şöyle:

 

Görüldüğü üzere SaaS sisteminde kullanıcıların sadece yazılımı kullanması yeterli oluyor. Geri kalan süreç, hizmet sağlayıcı tarafından arka planda yönetiliyor. PaaS sisteminde hizmetlerin çoğu sağlayıcı tarafından, IaaS sisteminde ise hizmetlerin çoğu kullanıcı tarafından yönetiliyor.

SaaS, PaaS ve IaaS gibi bulut bilişim sistemlerinin, günümüzdeki finans teknolojilerinin geliştirilmesinde de etkili oluyor. Bulut bilişimin finans teknolojilerindeki etkisi gelecekte de devam edecek gibi görünüyor. Bu konuyla ilgili olarak hazırladığımız “Finans Teknolojilerinde 2023 Trendleri Neler Olacak?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.