Neobank Nedir, Avantajları Nelerdir?

Bankacılık sektörünü ileri taşıyan finansal teknolojilerden biri de neobanktır. Bu yeni nesil bankacılık modeli, dünya genelinde hızlı bir şekilde yayıldı ve yakın geçmişte ülkemizde de kullanılmaya başlandı. Hem hizmet veren finansal kurumlara hem de hizmet alan kullanıcılara önemli avantajlar sağlayan neobank nedir, nasıl çalışır?

Neobank Nedir?

Neobank, finansal işlemlerin mobil cihazlarda, mobil uygulamalar üzerinden yapılabilmesine olanak tanıyan bir şubesiz bankacılık modelidir. Dijital bankacılığı merkeze alan bu model ile hizmet veren bankalara ise neobanka adı verilir. Bununla birlikte halk arasında internet bankası, dijital banka, sanal banka gibi adlandırmalar da mevcuttur.

Neobankalar başlangıçta vadesiz mevduat hesabı ve banka kartı gibi ödemeye yönelik temel finansal hizmetler sunsa da büyümeye başladıklarında kredili ürünleri de hizmet kalemleri arasına alıyorlar. Amerika, Fransa, Almanya ve Çin gibi ülkelerde çok yaygın olan bu model, ülkemizde de kullanılmaya başladıktan sonra hızla yayıldı.

Neobank ile ilgili süreçler ise BDDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) tarafından yayımlanan Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik ile düzenleme altına alınmış durumda.

Neobankalar Nasıl Çalışır?

Neobankalar, çoğunlukla geleneksel bir banka veya finans kuruluşuyla ortak bir şekilde kurulurlar. Öyle ki neobankaların çoğu ulusal bankalarla ilişkilidir fakat ortaklık kurulan bankaların fiziksel şubeleri, neobankaların şubesi olarak hizmet vermez. Neobankalar ürün ve hizmetlerini dijital kanallar üzerinden sunarlar. Tamamen şubesiz bir bankacılık modeli benimserler ve herhangi bir noktada fiziksel şubeleri yoktur. Başlangıçta kullanıcılar için benimsenmesi zor bir durum olsa da birçok hizmetin dijitalleştiği çağda, neobankacılık da kısa sürede kullanıcıları ikna etti.

Neobankalar, müşterilerini sadece mobil uygulamalar üzerinden kabul ederler. Bazı neobankalar internet sitesi üzerinden de müşteri edinirler. Bu süreçte kullanıcılar kimlik numarası, ad, soyad, adres ve telefon numarası gibi temel bilgilerini girerek kayıt yaparlar. Kimlik doğrulaması ise genellikle kimlik kartı fotoğrafının sisteme yüklenmesiyle sağlanır. Sözleşme dijital olarak imzalanır ve herhangi bir evrak kullanılmadan süreç tamamlanır.

Bu kolay ve hızlı süreç sayesinde, neobankalarda hesap açmak isteyen kullanıcıların sadece birkaç dakika ayırması yeterli. Açılan hesaba para yatırmak için ise havale/EFT/FAST yapmak ya da ATM’leri kullanmak gerekiyor. Neobankaların şubeleri olmadığı gibi ATM’leri de yoktur. Fakat ortak ATM’lerden kolayca para yatırmak mümkündür. Ayrıca neobankalar, bazı bankalarla anlaşarak kullanıcılarına ücretsiz ATM kullanımı gibi imkânlar da tanıyorlar.

Kullanıcılar, diğer bankacılık işlemlerini mobil uygulama üzerinden yapabiliyorlar. Peki, neobanka uygulamalarında hangi bankacılık işlemleri yapılabiliyor?

Neobank ile Yapılabilen İşlemler

Günümüzde neobank uygulamaları son derece gelişmiş bir noktada. Öyle ki bankacılıkla ilgili hemen her işlem bu uygulamalar üzerinden yapılabiliyor. Fiziksel şubeye olan ihtiyacı minimize eden neobank uygulamaları, kullanıcıların bankacılık ihtiyaçlarına doğrudan hitap edebiliyor. Bu noktada tercih edilen neobanka da önem taşıyor. Çünkü her neobanka, kullanıcılarına aynı hizmetleri sunmuyor. Neobanka kullanıcısı olarak yapılabilecek işlemleri şöyle sıralayabiliriz:

• Fatura, kredi kartı ve kurum ödemeleri
• Kişisel ödemeler
• Havale, EFT ve FAST gibi para transferleri
• Vadeli ve vadesiz mevduat hesapları açma
• TL dışında döviz ve altın hesapları açma
• Kredili mevduat hesabı kullanma
• Banka kartı ve kredi kartı talebi
• İhtiyaç kredisi kullanma
• Sanal kart oluşturma
• QR kod ile ödeme, para çekme ve para yatırma

Neobankaların kullanıma sundukları banka ve kredi kartlarıyla da birçok işlem yapılabilir. Alışverişlerde kullanılabilen bu kartlarla ATM’ler üzerinden para yatırmak ve çekmek de mümkündür. Ayrıca online alışverişlerde de neobanka kartları kullanılabilir.

Neobankaların çoğu, açık bankacılığı da destekleyen mobil uygulamalar sunarlar. Bu hizmeti sunan neobanklardan hizmet alındığında, diğer bankalarda bulunan hesaplar da neobank uygulamasına eklenebilir. Böylece tüm banka hesapları tek bir uygulama üzerinden yönetilebilir.

Geleneksel Banka ve Neobanka Arasındaki Farklar

Geleneksel bankalar ve neobankalar arasındaki en önemli fark, elbette fiziksel şubelerdir. Neobank modelinde fiziksel şubeler bulunmazken geleneksel bankacılığın en önemli hizmet kanallarından biri bu şubelerdir. Fakat son yıllarda geleneksel bankalar da çeşitli bankacılık hizmetlerini dijitalleştirdi. Ama yine de şube konusunda iki model arasında önemli bir fark var.

Yine neobankın temel özelliği olan ATM’sizlik de bu iki model arasındaki önemli farklardan. Banka önlerinde, AVM’lerde ve çeşitli noktalarda bulunan ATM’lerin hiçbirinde neobanka isimleri görülmez. Çünkü neobanklar, müşterilerine, diğer bankalara ait ortak ATM’lerini kullanmalarını söyler. Bu durum, aynı şubesiz bankacılık anlayışında olduğu gibi, neobankların maliyetlerini düşüren bir detaydır.

Neobanklar, daha düşük maliyetlerle hizmet verebildikleri için kullanıcılarına, birçok işlemi ücretsiz yapma imkânı da verirler. Geleneksel bankacılıkla ayrıldıkları noktalardan biri de budur. Neobankların çoğu havale, EFT, FAST gibi para transferleri ve kurum ödemelerinden ücret almazlar. Aynı zamanda kullanıcılara aidatsız kredi kartı da verirler.

Neobankalar ile geleneksel bankalar arasındaki bu farklar, neobankaların bazı avantajlarını da ön plana çıkarıyor. Neobankaların diğer avantajlarına da yakından bakalım.

Neobankın Avantajları Nelerdir?

Neobankaların sunduğu avantajları şöyle sıralayabiliriz:

• Kolay ve hızlı bir şekilde hesap açabilmek
• Tüm işlemleri mobil uygulama üzerinden yapabilmek
• Mobil uygulama sayesinde işlemler için zaman ve mekân kısıtı olmaması
• Ücretsiz para transferi imkânı
• Aidatsız kredi kartı kullanımı
• Düşük faizli kredi ve yüksek faizli mevduat hesabı imkânı

Bu avantajların yanında neobankın, bazı kullanıcılar için dezavantajlı olduğunu da söyleyebiliriz. Geleneksel yöntemlere alışkın kullanıcılar, yüz yüze iletişim kuracak bir muhatap bulamadıkları için neobankı çok fazla tercih etmiyor. Doğrudan bir banka ile karşılaşmamanın getirdiği güvensizlik de neobankın dezavantajları arasında gösterilebilir.

Bankacılık sektöründe bu tür yenilikler, temelinde kullanıcıların işlerini kolaylaştırma hedefi taşıyor. Çünkü günümüzde birçok hizmet, dijital kanallar üzerinden hızlı ve kolay bir şekilde alınabiliyor. Finans kuruluşları da bu imkânı sunabilmek adına neobank ve açık bankacılık gibi yeni nesil bankacılık modellerine geçiş yapıyor. Söz konusu modellerden biri olan açık bankacılık ile ilgili detaylı bilgiler için “Açık Bankacılık Nedir, Güvenli midir?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.