Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlarda Bulunması Gereken Özellikler
Akaryakıt istasyonlarındaki satışları kayıt altında tutmak için pompaya bağlı yazar kasalar kullanılıyor. 527 sıra nolu VUK Genel Tebliği ile bu pompa yazar kasalar, yeni nesil cihazlarla değiştirilmeye başlandı. Peki, bu tebliğe göre akaryakıt istasyonları için zorunlu tutulan Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlarda hangi özelliklerin bulunması gerekiyor?
Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihaz Nedir?
Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihaz ya da kısaca YN Pompa ÖKC, akaryakıt istasyonlarında bulunan pompalarla entegre şekilde çalışan bir yeni nesil pompa yazar kasa. Güvenlik seviyesi eski tip cihazlara göre çok daha yüksek olan YN Pompa ÖKC’ler, elektronik ortamda anlık veri aktarımı yapma özelliğine de sahip. Bu özelliklere sahip pompa yazar kasalar, satış verilerini anlık olarak güvenli bir şekilde Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemine aktarıyor.
Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazların Teknik Özellikleri
YN Pompa ÖKC’ler, güvenlik ve teknoloji noktasında en üst seviyede olmak üzere geliştirilmiş cihazlar. Bu cihazların verimli ve doğru çalışabilmesi için ihtiyaç duyduğu özellikler ise Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlar Teknik Kılavuzu’nda yer alıyor.
Bu kılavuz doğrultusunda söz konusu cihazlarda bulunması gereken en temel özellikleri sizin için derledik.
1. İşletim Sistemi
YN Pompa ÖKC’lerde en az 32 bit ve üzerinde veri işleme kapasitesine sahip işlemci ile çalışabilen bir işletim sistemi olmalıdır. Bu işletim sistemi, cihazın ÖKC TSM (Ödeme Kaydedici Cihazlar Terminal Servis Merkezi) ve GİB sistemine veri gönderme, ara birim ünitesi (ABÜ) ile iletişim kurma, fiş düzenleme, uzaktan yönetim ve şifreleme gibi işlemleri aynı anda yapabilmesini sağlamalıdır.
2. Veri Tabanı
Yönetilebilir, taşınabilir, sistematik olarak erişilebilir, güncellenebilir ve birbiri ile ilişkili bilgiler kümesini ifade eden veri tabanı, YN Pompa ÖKC’ler için oldukça önemlidir. Cihazlardaki veri tabanının elektronik ve fiziki mühür ile korunan EKÜ (Elektronik Kayıt Ünitesi) kısmında bulunması gerekiyor. Ayrıca veri tabanının veri kaydetme, sorgulama ve raporlama özelliği de bulunmalıdır.
Kayıtlı verilerden ayrıntılı istatistikler çıkarılabilmesi için veri tabanında ürünleri gruba göre tanımlama imkânı da olmalıdır. Buna ek olarak veri tabanı, her bir fiş düzenlendiği anda tarih, saat, plaka numarası, akaryakıt cinsi, birim fiyat ve vergi tutarı gibi birçok bilgiyi silinemeyecek ve değiştirilemeyecek biçimde saklayabilmelidir.
3. Mali Hafıza
Mali hafıza, YN Pompa ÖKC üzerinden düzenlenen fiş ve raporları kayıt altına alan bir özellik. Cihazlardaki mali hafızanın en az 1 milyon adet fiş ve 3.650 adet Z raporunu kaydedebilecek kapasitede olması gerekiyor. Ayrıca cihaz bu verileri, kapasitenin dolmasından itibaren en az 10 yıl boyunca saklayabilmelidir.
4. Günlük Hafıza
Korumalı alanın içinde bulunması gereken günlük hafıza, X ve Z raporlarını her fiş sonlandırıldığında anlık olarak güncelleyecek kapasitede olmalıdır. Günlük hafıza, bu verileri talep edilmesi hâlinde anlık olarak ÖKC TSM ve GİB sistemine gönderilebilecek şekilde muhafaza edebilmelidir.
5. Elektronik Mühür
YN Pompa ÖKC’lerin hafıza, işletim sistemi, yazılım, sertifika, veri tabanı gibi önemli bölümlerini korumak amacıyla cihazda elektronik mühür bulunması gerekiyor. Elektromekanik anahtarlardan oluşan elektronik mühür, fiziki müdahaleleri algılayabilmeli; cihazın kapağının açılması veya zorlanması gibi durumlarda olay kaydı düşmeli ve cihazı devre dışı bırakabilmelidir.
6. Mali Sertifika
Cihazlarda kimlik doğrulama, saha kullanım süresini denetleme ve ÖKC TSM merkezleri ile haberleşme için TÜBİTAK Kamu Sertifikasyon Merkezi tarafından uygun görülen sayısal sertifika yüklenmiş olmalıdır.
7. Fiziksel İletişim Arayüzleri
Yeni nesil pompa yazar kasalarda bulunması gereken fiziksel iletişim arayüzleri şöyledir:
- Haberleşme için dâhili Ethernet ve 4G veya üzeri bir teknolojiye sahip mobil iletişim arayüzü
- En az 1 adet seri arayüz
- Bağlanmasına izin verilen harici çevre birimleri için 1 adet USB arayüzü
- Sadakat programları, taşıt tanıma, pompacı tanıma ve ödemeler için temassız iletişim arayüzü
8. Ara Birim Ünitesi (ABÜ)
YN Pompa ÖKC’lerin mühürlü bölümlerinin içinde ara birim ünitesi (ABÜ) bulunmalıdır. ABÜ; ÖKC, pompa ünitesi ve EPDK otomasyon sistemi arasında iletişim sağlama görevi yapar.
9. ÖKC Raporları
YN Pompa ÖKC’ler, çeşitli raporları düzenleyebilecek nitelikte olmalıdır. Söz konusu raporlar şunlardır:
- X raporu
- Y raporu
- Z raporu
- Aylık satış raporu
- Plaka bazlı günlük satış raporu
- Plaka bazlı sorgu raporu
- Denetim raporu
- Dönemsel ÖKC raporu
10. Elektronik Kayıt Ünitesi (EKÜ)
Eski nesil pompa yazar kasalar, EKÜ’lü ve EKÜ’süz olmak üzere iki farklı türe sahip. Yeni uygulama ile bu cihazların tamamında EKÜ bulunacak. Elektronik kayıt ünitesi, düzenlenen raporların ve kesilen fişlerin bir nüshasını alıp silinemeyecek ve değiştirilemeyecek şekilde elektronik ortamda saklar.
YN Pompa ÖKC’lerin EKÜ veri tabanı kapasitesi ise şöyle olmalıdır:
- En az 1 milyon adet fiş
- En az 15.000 adet X raporu
- En az 15.000 adet Y raporu
- En az 3.650 adet Z raporu
- En az 120 adet aylık satış raporu
- En az 3.650 adet plaka bazlı günlük satış raporu
- En az 1.500 adet denetim raporu
- En az 500 adet dönemsel ÖKC raporu
11. EMV Sertifikaları veya PCI Güvenlik Sertifikası
Yeni nesil pompa yazar kasalar, EFT-POS ile bütünleşik olarak tasarlandığından dolayı ödeme fonksiyonları için birtakım standartlara ve sertifikalara sahip olmaları gerekir. Buna göre cihazlar, EMV (Europay, Mastercard VISA) sertifikasına veya Ödeme Kartları Endüstrisi PIN İşlem Güvenliği Standartlarına göre PCI 5.0 ve üzeri bir güvenlik sertifikasına sahip olmalıdır. Bununla birlikte temassız işlem yapabilme özelliği ve en az bir ödeme arayüzü için EMVCo tarafından sağlanan EMV sertifikaları da cihazda bulunmalıdır.
12. Ödeme Sistemleri Entegrasyonu ve Ödeme Türleri
YN Pompa ÖKC’ler, ihtiyaç duyulması hâlinde mobil ödeme ve diğer ödeme sistemleriyle çalışabilecek nitelikte olmalıdır. Cihazın kabul etmesi gereken ödeme türleri şöyledir:
- Nakit
- Kartlı ödeme (banka kartı, kredi kartı, ön ödemeli kart)
- Taşıt tanıma sistemi
- TR Karekod aracılığıyla kartlı ödeme, havale, FAST ve mobil ödeme
13. ÖKC Yazıcısı
Yeni nesil pompa yazar kasalarda, fiş ve raporların çıktısını verebilecek bir yazıcı bulunmalıdır. Bu yazıcılar dış hava şartlarında çalışabilmeli ve en az 58 mm genişliğinde fiş ve rapor yazdırabilecek kapasitede olmalıdır.
Bir akaryakıt istasyonu işletmecisiyseniz YN Pompa ÖKC’lere geçme zorunluluğunuz bulunuyor. Eski nesil pompa yazar kasanız EKÜ’lü ise 31 Aralık 2023, EKÜ’süz ise 31 Mart 2023 tarihine kadar YN Pompa ÖKC’ye geçmeniz gerekiyor. Yeni bir istasyon açtığınızda da 60 gün içinde bu cihazdan temin etmelisiniz. YN Pompa ÖKC temin ederken de yukarıdaki özellikleri taşıyan ve GİB tarafından yetkilendirilmiş markaları tercih etmelisiniz.
YN Pompa ÖKC ihtiyaçlarınızı, GİB tarafından yayımlanan kılavuzdaki niteliklere sahip, VUK 527’ye uygun ve Türkiye’nin ilk yeni nesil pompa yazar kasası olma özelliği taşıyan Beko 1000 TR ile karşılayabilirsiniz. Beko 1000 TR kullanarak kredi kartı ile temassız, manyetik ve çipli; mobil cihaz üzerinden ise QR kod ve NFC ile ödeme alabilirsiniz.
Yeni nesil pompa yazar kasa kullanma zorunluluğu ile ilgili detaylı bilgi için ise “Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazlara Geçiş Zorunluluğu” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
