Yeşil Pazarlama (Green Marketing) ve Sürdürülebilirlik Nedir?

Markaların pazarlama anlayışları dönemsel olarak değişirken bu süreçte müşteri beklentileri de dikkate alınır. Günümüzde ise hem markaların anlayışları hem de tüketici beklentileri çevreci konulara yönelmiş durumda. Bu doğrultuda ortaya çıkan yeşil pazarlama, çevrecilik ve sürdürülebilirlik gibi anlayışları ön planda tutuyor. Peki, tam olarak yeşil pazarlama nedir ve yeşil pazarlama yöntemleri nelerdir?

Yeşil Pazarlama (Green Marketing) Nedir?

Yeşil pazarlama, şirketlerin sürdürülebilirlik anlayışını benimseyip çevreci süreçleri marka kimliklerine yansıttıkları pazarlama çalışmalarının bütünüdür. Son dönemlerde “green marketing” adlandırmasıyla dünya genelinde yaygınlaşan yeşil pazarlama, ülkemizde ekolojik pazarlama ve çevresel pazarlama gibi tanımlarla da biliniyor.

Yeşil Pazarlamanın Tanımı ve Kapsamı

Yeşil pazarlamayı üretim, malzeme, kurum içi uygulamalar, satış ve pazarlama gibi çeşitli süreçlerde çevreci ve sürdürülebilir yöntemlere başvurulan pazarlama stratejisi olarak tanımlayabiliriz. Bazı markalar tamamen yeşil pazarlama temelleri üzerine inşa edilirken bazıları da sonradan bu anlayışa geçer. Tüm süreçlerin yeşil pazarlama sistemiyle ilerletilmesi ise her zaman mümkün olmayabilir. Bu durumda markalar, mümkün olan süreçleri çevreci hale getirirken sosyal projelerle de eksiklerini tamamlamaya çalışırlar.

Yeşil Pazarlama ve Sürdürülebilirlik Arasındaki Bağlantı

Yeşil pazarlama ve sürdürülebilirlik, birbirinden ayrı düşünülemeyecek iki kavramdır. Sürdürülebilirlik genellikle çevresel, sosyal ve ekonomik başlıkları altında değerlendirilir. Bu konulardaki varlık devamlılığını anlatan sürdürülebilirlik, yeşil pazarlamanın hedeflerinden biridir. Yeşil pazarlama ile şirketler için çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirlik sağlanabilir.

Yeşil Pazarlama Özellikleri Nelerdir?

Yeşil pazarlamanın temelini oluşturan bazı fikirler vardır. Bu fikirleri yeşil pazarlamanın özellikleri olarak yorumlayabiliriz.

Sürdürülebilirlik Odaklı Üretim ve İletişim

Sürdürülebilirlik odaklı üretim, üretim süreçlerindeki çevrecilik anlayışının sürdürülebilir olması gerektiğini savunur. Geçici çözümler yerine süreklilik sağlamak, bu anlayışın şartlarındandır. İşin iletişim tarafı ise sürdürülebilirliği anlatmaktır. Yeşil pazarlama yapan markalar, iş ortakları ve müşterileriyle sürdürülebilirlik anlayışından ödün vermeden iletişim kurarlar. Böylece çevrelerini de bu konuda etkilemiş olurlar.

Toplumsal Bilinç ve Farkındalık Yaratma

Yeşil pazarlamanın en önemli özelliklerinden biri bu anlayışın yaygınlaştırılması politikasıdır. İş süreçlerinde çevreciliği benimseyen markalar, mevcut ve potansiyel müşterilerine de bu bilinci aşılarlar. Yeşil pazarlama ile şirket çalışanları ve iş ortakları arasında da çevreci bir bilincin inşası mümkün olur. Ayrıca sektörde ve rakipler arasında da green marketing konusunda farkındalık yaratılabilir.

İklim Değişikliği ve Karbon Ayak İzi Bilinci

Yeşil pazarlamanın temelini oluşturan durumların arasında iklim değişikliği ve karbon ayak izi konuları vardır. Bu konular, ekolojik dengeyi olumsuz etkilerken doğanın zarar görmesine de yol açabiliyor. Dolayısıyla yeşil pazarlama, iklim değişikliğine karşı önlemler ile karbon ayak izini azaltıcı uygulamaları da kapsıyor.

Yeşil Pazarlama (Green Marketing) Nasıl Yapılır?

Yeşil pazarlama yapmak için izlemeniz gereken 5 temel adım vardır. Bu adımların her birini şirketiniz ve markanız etrafında zenginleştirebilir, ürün ve hizmet türüne göre özelleştirebilirsiniz. İşte, 5 adımda yeşil pazarlama yapmanın yolları:

1. Yeşil Hedefleme: Çevreci Ürünler Geliştirin

Ürünleriniz, çevreci anlayışınızı destekleyen en önemli varlıklarınızdır. Yeşil pazarlama söyleminizi ürünleriniz ile desteklemelisiniz. Ürünlerinizi çevreye zarar vermeden kullanılabilecek, atık oluşturmayacak ve sürdürülebilir olacak şekilde geliştirmelisiniz.

2. Doğaya Zarar Veren Ürünlerin Üretimini Durdurun

Yeşil pazarlamada çevreci ürünler geliştirmenin yanında bu fikre uymayan ürünlerin sonlandırılması da önemlidir. Dolayısıyla yeni ürün geliştirirken bir yandan da mevcut ürünlerinizi çevreci hale getirmelisiniz. Çevreci hale getirilmesi zor olan veya mümkün olmayan ürünlerin üretimini durdurmak da yeşil pazarlamanın yaygın uygulamalarındandır.

3. Çevreci Üretim Süreçleri Planlayın

Ürün çevreciliğiyle birlikte söz konusu ürünlerin üretim süreçleri de yeşil pazarlamaya uygun olmalıdır. Çevreci bir ürün üretirken çevreye zarar vermek, yeşil pazarlama ile tutarlı değildir. Dolayısıyla üretim tesislerinin çevreci olmasına, sürdürülebilirlik kurallarına uymasına ve yeşil pazarlamanın dışına çıkmamasına özen göstermelisiniz. Üretim yapmıyorsanız tedarik ettiğiniz ürünlerde bu detaylara dikkat etmelisiniz.

4. Atık Yönetimine Önem Verin

Atık yönetimi, atıkların kaynağında azaltılması ile atık oluşumunu minimize etme anlayışıdır. Üretimden tüketime, satıştan dağıtıma ve diğer tüm iş süreçlerine kadar her aşamada atık oluşumunun önüne geçmek, yeşil pazarlama yapmanın esaslarındandır. Bunun için geri dönüşüme önem vermelisiniz. Atıkları kaynağında ayrıştırmalı, geçici depolama sonrası geri kazanmalı veya bertaraf etmelisiniz. Yeşil pazarlama kapsamında atıkların doğaya zarar vermesini önlemeye çalışmalısınız.

5. Kurumsal Sürdürülebilirlik Kültürü Oluşturun

Yeşil pazarlamadaki sürdürülebilirlik ve çevrecilik anlayışı sadece iş süreçleri için değil, o işleri yapanlar için de geçerlidir. Bu nedenle şirketinizde kurumsal sürdürülebilirlik kültürü oluşturmalısınız. Çalışma ortamlarını buna göre dizayn etmeli, çalışanlarınızı konu hakkında bilinçlendirmelisiniz. Bu süreçte çalışanlarınız için eğitim programları düzenleyebilir, uzmanlardan da destek alabilirsiniz.

Yeşil Pazarlama Yöntemleri

Yeşil pazarlama, çevreci ve sürdürülebilir uygulamaların tümünü içine alan bir stratejidir. Yaygın olan bazı yöntem ve uygulamalar ise şu şekildedir:

Çevre Dostu Ambalaj Kullanımı

Ambalajsız ürün satmak çoğu zaman mümkün değildir. Bu durumu yeşil pazarlamaya çevirmek için ambalajları çevre dostu malzemelerden seçmek gerekir. Çevreye zararlı atıklar oluşturmayan ve geri dönüştürülebilir materyaller, çevre dostu ambalajlar için uygundur. Ayrıca mümkün olması durumunda tekrar kullanılabilen ürünler de ambalaj olarak tasarlanabilir.

Elektronik Pazarlama Opsiyonlarının Tercihi

Geleneksel pazarlama yöntemleri yerine elektronik pazarlama opsiyonlarını tercih etmek, popüler bir yeşil pazarlama yöntemidir. Dijital pazarlamanın efektifliği, süreci yeşil pazarlamaya uygun hale getirmeyi de mümkün kılıyor. Geleneksel pazarlamada kullanılan, çoğunlukla kâğıt ve plastikten oluşan fiziki materyaller çevre dostu olmayabilir. Dolayısıyla pazarlama süreçlerini internet reklamları, e-posta ve SMS gibi yöntemlere taşımak çevreci anlayış için faydalıdır.

Geri Dönüşüm ve Enerji Tasarrufu Stratejileri

Birbirleri ile bağlantılı olan geri dönüşüm ve enerji tasarrufu, yeşil pazarlama stratejisi olarak işletmelerde uygulanabilir. Geri dönüşüme önem vererek birçok materyalin yeniden kullanılabilmesi sağlanır. Böylece söz konusu materyallerin üretimi ve erişimi için gereken enerji ihtiyacı azalır. Buna ek olarak işletme için enerji tasarrufu uygulamalarının da hayata geçirilmesi, yeşil pazarlamayı ileri seviyeye taşır.

Ekolojik Dengeyi Gözeten İş Modelleri

Yaygın yeşil pazarlama yöntemlerinden biri de ekolojik dengeyi gözeten iş modellerine geçmektir. Bu iş modelleri, uygulanış sürecinde çevresel faktörlere dikkat etmeyi gerektirir. Ekolojik dengeye uygun iş modellerinde verimli kaynak kullanımı, çevresel etki analizi ve sürdürülebilir tedarik zinciri gibi süreçler mevcuttur.

Yeşil Pazarlamanın Avantajları Nelerdir?

Yeşil pazarlama stratejileri ile markanız adına birçok avantaj elde edebilirsiniz. Söz konusu avantajlara şu örnekleri verebiliriz:

• Çevre dostu anlayışlarla doğanın korunmasına katkı sağlayabilirsiniz.
• Sürdürülebilirlik stratejileriyle kurumsal imajınızı güçlendirebilirsiniz.
• Yeni müşteri kitlelerine hitap etme fırsatı elde edebilirsiniz.
• Yeşil pazarlama beklentisindeki müşterilerin taleplerine cevap verebilirsiniz.
• Markanıza olan güveni artırabilir, bu doğrultuda tüketiciler arasında marka sadakati yaratabilirsiniz.
• Enerji tasarrufu ve geri dönüşüm anlayışları sayesinde maliyet avantajı elde edebilirsiniz.
• İklim değişikliğini yavaşlatma ve karbon ayak izini azaltma konusunda etki yaratabilirsiniz.

Yeşil Pazarlama (Green Marketing) Örnekleri

Yeşil pazarlama konusunda birçok markayı örnek olarak gösterebiliriz. Çünkü hem global hem de yerel markaların çoğu tam anlamıyla yeşil pazarlamaya geçmeseler bile en az bir tane yeşil ürünü piyasaya sürüyorlar. Ayrıca sosyal sorumluluk projeleriyle de yeşil pazarlamaya destek oluyorlar. Yeşil pazarlama yapan markalardan bazıları şöyle:

Starbucks

Dünyanın en büyük kahve zincirlerinden biri olan Starbucks, yeşil pazarlama stratejisi kapsamında tek kullanımlık bardaklarını yeniden kullanılabilenlerle değiştirdi. Pipetsiz ve kapaksız bardaklar ile atığı azaltan Starbucks, bardağını geri getiren müşterilerine ücretsiz ve indirimli kahveler vererek sürdürülebilir bir uygulamayı hayata geçirdi.

IKEA

IKEA, birçok üründe geri dönüştürülmüş ahşaplar kullanmaya başladı. Bununla birlikte müşterilerini, eski ürünleri atmak yerine IKEA mağazalarına teslim etmeleri konusunda teşvik ediyor. Eski mobilyalarını IKEA mağazalarına götüren tüketiciler hem indirim kazanıyor hem de yeşil pazarlamaya destek oluyor.

Tesla

Elektrikli araç konusunda öncü markalardan biri olan Tesla, yeşil pazarlamanın en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul ediliyor. Doğaya zarar veren yakıtların kullanımlarını azaltan araçlarıyla karbon ayak izini sıfıra indirmeyi hedefleyen Tesla, yenilenebilir enerji alanındaki çalışmalarıyla yeşil pazarlama konusunda örnek bir marka.

Timberland

Dayanıklı ayakkabılarıyla ün salan Timberland, bu ayakkabıların üretim süreçlerini tamamen yeşil pazarlamaya uygun hale getirmiş durumda. Plastik şişeleri ve kauçuk atıkları geri dönüştürerek ayakkabı üreten Timberland, ağaç dikme programı ile de milyonlarca ağaç dikerek başlıca yeşil pazarlama markalarından biri oldu.

Yeşil pazarlamanın devamlılığını sağlayan uygulamalardan biri de sorumlu yatırımdır. Üretim, satış ve pazarlama gibi süreçlerin yanında yatırım yaparken de çevre dostu olmayı hedefleyen sorumlu yatırım hakkında detaylı bilgiler için “Sorumlu Yatırım Nedir, Türleri Nelerdir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.