ROAS ve ROI Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Yatırım ve pazarlama hedeflerine ulaşabilmenin etkili yöntemlerinden biri, bu alanlardaki stratejik eylemlerin performansını ölçmektir. Bu süreçteki performans ölçümleri ise genellikle ROAS ve ROI yöntemleriyle yapılır. Peki, ROAS ve ROI nedir, ne için kullanılır ve aralarındaki farklar nelerdir?

ROAS Nedir? Dönüşüme Yönelik Reklam Verimliliğini Ölçmek

ROAS, bir reklam çalışması için yapılan harcamanın ne kadar kazanç getirdiğini ölçmek için kullanılan metriktir. Reklam verimliliğini ölçmekte kullanılan ROAS’ın açılımı “return on advertising spend” şeklindedir ve “reklam harcamasının getirisi” anlamına gelir. ROAS’ın tanımını, reklam için harcanan her 1 TL’nin kaç TL kazandırdığını gösteren ölçüm olarak da yapabiliriz.

ROAS'ın İşletmeler İçin Önemi ve Faydaları

ROAS’ın işletmeler için önemi pazarlama çalışmalarında ortaya çıkar. Reklamlara özel bir hesaplama yöntemi olduğu için pazarlama stratejilerinde ROAS’ın önemi büyüktür. Bir reklamın ROAS değeri, performans hakkında net sonuçlar verir. Bu da işletmelere strateji değiştirme ve geliştirme konusunda fikirler vererek fayda sunar. ROAS değeri düşük olan reklam çalışmalarını sonlandırmak veya geliştirmek, yüksek olanların da devamını sağlamak, gelecekteki pazarlama çalışmalarının daha etkili olmasına yardımcı olur.

ROAS Hesaplama Yöntemleri ve Uygulama Örnekleri

ROAS hesaplamasında reklam gelirleri ve reklam giderleri dikkate alınır. Bu iki kalemin birbirine oranı ROAS sonucunu verirken yüzdelik bir sonuç elde etmek için de 100 ile çarpma yöntemi kullanılır. ROAS formülü ise şu şekildedir:

• ROAS = Reklam Geliri / Reklam Gideri x 100

Şimdi, “ROAS nasıl hesaplanır?” sorusunu cevaplamak için formüle göre örnek bir hesaplama yapalım.

ROAS Hesaplama Örneği

Bir reklam için 5.000 TL harcadığınızı ve bu çalışma sonucunda 14.000 TL gelir elde ettiğinizi varsayalım. Buna göre ROAS hesaplaması şöyle olur:

• ROAS = 14.000 / 5.000 = 2,8
• ROAS = 2,8 x 100 = %280

Bu hesaplamaya göre örnekteki reklam çalışmasının ROAS değeri 2,8:1 veya %280 şeklinde gösterilebilir. Elde edilen sonuca göre yapılacak ROAS analizi ise bu reklam için harcanan her 1 TL’nin 2,8 TL gelir kazandırdığıdır.

ROI Nedir? Yatırım Getirisini Hesaplama

ROI, bir yatırımın net getirisini göstermeye yarayan bir ölçümdür. Söz konusu yatırım, reklam veya başka bir proje olabilir. Bu nedenle oldukça geniş bir kullanım alanı mevcuttur. ROI’nin açılımı ise “return on investment” şeklindedir. Türkçe karşılığı “yatırım getirisi” olarak kullanılırken bu kavram, ROI’nin tanımını da özetler niteliktedir.

ROI'nın İşletmeler İçin Stratejik Karar Verme Sürecindeki Rolü

ROI, işletmelerin stratejik kararlarına doğrudan referans olabilecek metriklerden biridir. Bir işletme veya şirket; pazarlama çalışmaları, finansal yatırımları veya teknoloji projeleri için ROI ölçümü yapabilir. Elde edilen sonuca göre de bu girişimlerinde hangi yöne gideceğine karar verebilir. ROI, yapılan girişimlerin ve yatırımların getirisini gösterirken işletmeler de elde ettikleri getirinin oranına göre ilgili yatırımı sonlandırabilir ya da devam ettirebilir.

ROI Hesaplama Formülü ve Örnek Hesaplama

ROI, maliyet ve kârın birlikte ele alındığı bir hesaplama sistemine sahiptir. Dolayısıyla öncelikle yapılan yatırımla ilgili kârı bulmak gerekir. ROI formülü ise şu şekildedir:

• ROI = Yatırımın Kârı / Yatırımın Maliyeti x 100

Bu formülü uygulayabilmek için öncelikle söz konusu yatırımın ne kadar gelir sağladığını bilmek gerekir. Elde edilen gelirden yatırıma yapılan harcama çıkarılarak kâr bulunur ve ardından formül kullanılarak yatırım getirisi hesaplanır. Şimdi de örnek ROI hesaplamasına bakalım:

Örnek olarak bir hisse senedinden gelen kazancı, işletmeniz için yaptığınız bir yazılımın sağladığı geliri veya reklam kampanyanız sonucunda yaptığınız satışları ele alabilirsiniz. Burada da önceki reklam çalışması örneği ile devam edebiliriz. Yine 5.000 TL harcama sonucunda 14.000 TL’lik gelir sağlayan reklamı ele alalım. Buna göre ROI hesabı şöyle olur:

• Kâr = 14.000 - 5.000 = 9.000
• ROI = 9.000 / 5.000 = 1,8
• ROI = 1,8 x 100 = %180

Bu hesaplamaya göre pazarlama çalışması için yayımlanan bir reklamın yatırım getirisi yani ROI oranı %180’dir. Sonuç artı yönde çıktığı için yapılan reklam çalışmasının verimli olduğu söylenebilir.

ROAS ve ROI'nın Farkları ve İlişkisi

ROAS ve ROI, birbirine sıkça karıştırılan fakat çok net farklara sahip olan iki farklı performans göstergesidir. Aralarındaki birincil fark ise ROAS’ın sadece reklamlar için kullanılabilmesi, ROI’nin ise tüm yatırımlar için kullanılabilmesidir. Özetle ROI, ROAS’ı da içeren bir metriktir. Aralarındaki ilişki ise performans değerlendirmesinde birlikte kullanılmalarıdır.

ROI ve ROAS arasındaki farkları daha net görebilmek adına karşılaştırma tablosuna bakabiliriz.

ROAS ve ROI Karşılaştırmalı Tablosu

ROAS ve ROI'nın Birlikte Kullanımının Reklam Etkinliğini Değerlendirmedeki Önemi

ROAS ve ROI, reklam çalışmalarında sıkça birlikte kullanılır. Çünkü bir reklamın gelir sağlaması, bu reklam yatırımının her zaman doğru olduğunu göstermez. İki ölçümün reklam etkinliğini değerlendirme süreçlerinde birlikte kullanımını göstermek için bir örnek hesaplama daha yapalım.

Bir reklam için 10.000 TL ödeyip 20.000 TL kazanç sağladığınızı varsayalım. Bu reklamın hazırlığı için 3.000 TL, yönetimi için 3.500 TL ve bu süreçte çalışanlar için 4.500 TL daha harcadığınızı düşünelim. ROAS hesaplamasında sadece reklam için ödenen tutarı dikkate alırken ROI için diğer maliyetleri de hesaba katacağız. Şimdi, hesaplamaya geçelim:

ROAS hesaplaması:

• ROAS = 20.000 / 10.000 = 2
• ROAS = 2 x 100 = %200

ROI hesaplaması:

• Kâr = 20.000 - 10.000 + 3.000 + 3.500 + 4.500 = -1.000
• ROI = -1.000 / 20.000 = -0,05
• ROI = -%5

Reklam çalışmanızın ROAS değerini %200, ROI değerini ise -%5 olarak bulduk. Bu sonuca göre söz konusu reklamın başarılı olduğunu, fakat kârlı bir yatırım olmadığını söyleyebiliriz. Reklam da başarısız olsaydı tümden bir strateji değişikliğine gidilebilirdi. Fakat elimizde başarılı bir reklam yöntemi olduğu için yapılması gereken, maliyetleri düşürmenin yolunu bulmaktır. Maliyetleri düşürerek ROI değerinin de artırılması sonucunda hem reklam harcama getirisi hem de yatırım getirisi pozitif olacaktır. Tam tersi bir sonuç elde edilmiş olsaydı aynı yatırım için farklı bir reklam modeline yönelmek gerekecekti.

ROAS ve ROI İyileştirmesi İçin Stratejiler

ROAS ve ROI değerlerinin her zaman pozitif sonuç vermesi gerekir. Negatif sonuç elde edilmesi, stratejilerin iyileştirilmesini gerektirir. Peki, ROAS ve ROI nasıl iyileştirilir? İşte, birkaç faydalı yöntem:

• Çalışmalara başlamadan önce hedef kitle analizi yapın.
• Çalışmalarınız için A/B testleri uygulayın.
• Doğru çalışmaları doğru zamanda aktif ettiğinizden emin olun.
• Başarılı sonuçlar aldığınız reklam ve yatırım kanallarına yönelin.
• Dönüşüm hunisi yöntemleriyle çalışmalarınızı optimize edin.
• Reklam kampanyalarınızı dönüşüm metriklerine göre geliştirin.
• İşletme çalışanlarının, müşteri hizmetleri hattının ve web sitesinin verimliliğini artırın.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

ROAS ve ROI Arasındaki Temel Fark Nedir?

ROI ve ROAS arasındaki temel fark, ROI tüm yatırım türleri için kullanılabilirken ROAS’ın sadece reklamlar için kullanılabilmesidir. Ayrıca ROI’de maliyeti artıran tüm harcamalar dikkate alınır, ROAS’ta ise sadece reklam için yapılan harcamalar hesaplamaya dahil edilir.

Hangi Durumlarda ROAS Yeterli Olmaz?

ROAS değeri negatif bulunursa veya sıfıra yakın bir değer bulunursa yetersiz olarak kabul edilir. ROAS için minimum değer genellikle 4:1 yani %400 olarak kabul edilir. Bunun altında kalan değerler için yetersiz yorumu yapılabilir. Ayrıca ROI değerinin negatif sonuç verdiği durumlarda da ROAS yeterli olmaz.

ROI Yüzdesi Ne Kadar Olmalı?

ROI için en verimli oranın %7 ila %10 arası olduğu düşünülür. Bu oran, yatırımın türüne göre değişebilir. Dolayısıyla söz konusu yatırım alanındaki getiri ortalaması dikkate alınmalıdır.

ROAS ve ROI'yi Aynı Anda Artırmak Mümkün mü?

ROAS ve ROI, farklı faktörlerden etkilenen iki metrik olsa da ortak noktaları sebebiyle aynı anda artırılabilmeleri mümkündür. Bunun için özellikle ROI tarafındaki maliyetleri azaltmak gerekir. ROAS tarafında ise reklam çalışmasının performansını artıracak girişimler denenebilir.

ROAS ve ROI’yi artırmak için doğru satış ve pazarlama tekniklerini uyguladığınızdan emin olmalısınız. İşletmeniz için uygulayabileceğiniz verimli tekniklere “8 Adımda Satış ve Pazarlama Teknikleri” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.