İnovasyon Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?

Başarılı firmalar tarafından en sık dile getirilen kavramlardan biri de inovasyondur. Fark yaratan çalışmaların altında yatan inovasyon, küçük veya büyük ölçekli olması fark etmeksizin tüm şirketler ve girişimciler tarafından benimsenen bir kavramdır. Ayrıca inovasyon fikirleri, üründen hizmete, iş modelinden organizasyonel yapıya kadar her aşamada uygulanabilir. Peki, inovasyon nedir ve inovasyon örneği uygulamalar nelerdir?

İnovasyon Nedir?

İnovasyon; yenilikçi buluş, fikir, ürün veya çözümlerin erişilebilir bir şekilde uygulamaya konması ve ekonomiye uygun hale getirilip piyasaya sunulmasıdır. Bu süreçte önemli olan detay, inovasyona konu olan fikir veya ürünün, pazardaki sorun veya ihtiyaçlara net bir şekilde çözüm sunabilmesi ve toplumsal fayda sağlamasıdır. Bilgi, deneyim, yaratıcı zeka ve ekonomik gücün bir araya gelmesiyle gerçekleştirilen inovasyonun Türkçe karşılığı ise “yenileşim, yenilik, yenilikçilik” şeklindedir. 

İnovasyon Neden Önemlidir?

İnovasyonun önemi, inovatif ürün ve hizmetlerin çözüm yaratmasıyla ortaya çıkar. Pazarda, piyasada ve toplumda faydalı bir karşılık bulan yenilikçi ürünler, bu doğrultuda markaya, şirkete ve işletmeye de fayda sağlar. Satışa sunulan ürün ve hizmetlerden maksimum verim alabilmenin yolunu açan detaylardan biri de inovasyondur. 

Yenilikçi bir ürünün geliştirilmesi, yaratıcı bir fikrin ekonomiye dönüşmesi anlamına gelir. Bu da Ar-Ge çalışmalarının değer kazanmasını sağlar. Aynı zamanda pazar ihtiyacının karşılanması, üretim hacminin genişlemesi, istihdam fırsatlarının doğması ve yeni iş modeli seçeneklerinin oluşması da inovasyon süreçlerinin sonuçları arasındadır. 

İnovasyon Çeşitleri Nelerdir?

Yenileşim, yani inovasyon, tek tip bir çalışmayı kapsamaz. Aksine son derece geniş bir alana yayılır ve ihtiyaçlar doğrultusunda esnetilebilir. Öyle ki çok sayıda inovasyon çeşidi mevcuttur. Amacına, içeriğine ve uygulanışına göre farklılık gösteren başlıca inovasyon çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Açık inovasyon
• Kapalı inovasyon
• Ürün inovasyonu
• Hizmet inovasyonu
• İş modeli inovasyonu
• Süreç inovasyonu
• Organizasyonel inovasyon
• Pazarlama inovasyonu
• Sürekli inovasyon
• Kademeli inovasyon
• Radikal inovasyon
• Yıkıcı inovasyon

Şimdi, bu inovasyon çeşitlerinin ne anlama geldiklerini kısaca açıklayalım. 

Açık İnovasyon Nedir?

Açık inovasyon, bir şirketin dışarıdan gelen inovasyon fikirlerine açık bir şekilde yürüttüğü inovasyon sürecidir. Bu tür firmalar ekip dışı Ar-Ge çalışmalarını, yaratıcı fikirleri ve yeni girişimcileri yakından takip eder. Ortak amaca hizmet eden yenilikçi bir fikrin mevcut olması durumunda ise dışarıdaki fikir sahibini içeri alır veya dışarıdan yatırım yapar. 

Kapalı İnovasyon Nedir?

Kapalı inovasyon, bir şirketin dışarıdan gelen inovasyon fikirlerine kapalı olması ve inovasyon süreçlerinin tamamını şirket içinde yürütmesi şeklindeki yenilikçilik anlayışıdır. Bu firmalar dışarıdaki inovasyon potansiyelleriyle ilgilenmez ve gerekli Ar-Ge çalışmalarını şirket içinde gerçekleştirir. 

Ürün İnovasyonu Nedir?

Ürün inovasyonu, tamamen yenilikçi bir ürünün veya ciddi oranda geliştirilmiş mevcut bir ürünün piyasaya sunulmasıdır. Bu inovasyon sürecinde tüketici ihtiyaçlarına çok net ve elle tutulur bir şekilde çözüm üretilmiş olur. Ürün inovasyonu, piyasada en sık karşılaşılan inovasyon türlerinin başında gelir. 

Hizmet İnovasyonu Nedir?

Hizmet inovasyonu, müşteri ve iş ilişkilerini ilgilendiren hizmetlerin yenilikçi bir modele göre geliştirilmesidir. Özellikle müşteri ilişkileri konusunda sunulan hizmetlerin inovatif bir şekilde güncellenmesi, bu süreçteki sorunların çok daha hızlı ve verimli bir şekilde çözülebilmesini sağlar. 

İş Modeli İnovasyonu Nedir?

İş modeli inovasyonu, şirketler arası veya şirket - müşteri arası yürütülen iş süreçlerinin yenilikçi fikirler kapsamında yenilenmesidir. Kurum ve organizasyonlar arasındaki anlaşmalarla müşterilere ürün ve hizmet ulaştırma süreçlerinde işlerin nasıl yürütüleceği, iş modeli inovasyonuyla belirlenir. 

Süreç İnovasyonu Nedir?

Süreç inovasyonu, üretimden pazarlamaya, satıştan tedarike, tasarımdan uygulamaya kadar tüm süreçler için geçerli olan mevcut düzenin yenilikçi bir fikir etrafında güncellenerek değiştirilmesidir. Bu inovasyon türünde temel amaç, tüm süreçler için maliyeti düşürüp hızı artırmaktır. 

Organizasyonel İnovasyon Nedir?

Organizasyonel inovasyon, şirket içi organizasyon yapısının işleyiş ve düzeninin yenilenmesidir. Organizasyonun kurulumundan ekip üyelerine, görev tanımlarından dış bağlantılarına kadar tüm detayları bu inovasyon sürecine konu edilebilir. 

Pazarlama İnovasyonu Nedir?

Pazarlama inovasyonu, benimsenen pazarlama stratejisinin yenilenmesi veya tamamen yeni bir pazarlama stratejisinin benimsenmesidir. Bu inovasyon çeşidi ile firmalar, pazarlama sürecindeki başarısızlıkları minimuma indirmeyi, pazara uyumlu bir pazarlama sistemi oluşturmayı ve satın alım dönüşümlerini artırmayı hedefler.

Sürekli İnovasyon Nedir?

Sürekli inovasyon; uzun vadeli, devamlılığı olan ve sürdürülebilir inovasyonlar için kullanılan bir ifadedir. Bu tür inovasyonlar, inovasyona konu olan ürün veya sürecin sürekli yenilenmesi, geliştirilmesi ve değiştirilmesini içerir. 

Kademeli İnovasyon Nedir?

Kademeli inovasyon, bir inovasyonun parça parça uygulamaya geçirilmesini içerir. Tek seferde tüm alanlara yenilik yansıtmak yerine adım adım ilerlenir ve tüm süreçlerin yavaş yavaş inovasyona uyumlu hale gelmesi sağlanır. 

Yıkıcı İnovasyon Nedir?

Yıkıcı inovasyon, mevcut bir pazara sıfırdan giren veya sıfırdan kurulup yeni bir pazar yaratan inovasyondur. Bu tür inovasyonları gerçekleştiren şirketler, girdikleri veya yarattıkları pazarın lideri olmayı hedeflerler. 

Radikal İnovasyon Nedir?

Radikal inovasyon, bir sektörde aktif olarak faaliyet gösteren bir şirketin sektörü sarsan ve şirketi pazar lideri yapan inovasyonunu tanımlayan tabirdir. Yıkıcı inovasyon ile aynı etkiyi yaratır fakat tek fark, radikal inovasyonu halihazırda pazarda var olan bir şirketin gerçekleştirmesidir.  

İnovasyon Örnekleri Nelerdir?

Yaygın kullanılan inovasyon çeşitlerini açıkladık fakat bu kavramları daha iyi anlayabilmek adına örneklere göz atmamızda da fayda var. Öyleyse şimdi, bazı inovasyon türlerinin örneklerine bakalım. 

Ürün İnovasyonunun Örnekleri Nelerdir?

• Tuşlu telefonlar yerine dokunmatik telefonların üretilmesi
• Benzinli araçlara alternatif olarak elektrikli arabaların çıkması
• Akkor ampullerin daha az enerji tüketen LED ampullerle değiştirilmesi
• Eski tip batarya pilleri yerine daha kolay üretilip daha uzun kullanım ömrü sunan bataryaların piyasaya sürülmesi

Hizmet İnovasyonunun Örnekleri Nelerdir?

• Müşteri hizmetleri anlayışının değiştirilip hizmet kalitesinin artırılması
• Çağrı merkezine alternatif olarak sohbet robotları (chatbot) ile destek sunulması
• İş programlarına ek olarak program kullanımına dair eğitim hizmeti verilmesi
• Yemek ve market siparişinin online olarak verilmesini sağlayan uygulamaların hizmete açılması

İş Modeli İnovasyonunun Örnekleri Nelerdir?

• Dokuma tezgahı makinesi gibi ürünler üreten Suzuki’nin otomotiv sektörüne girmesi
• Paket kahve ve baharat satan Starbucks’ın yeni nesil kahveci olarak hizmete devam etmesi
• Online DVD kiralama hizmeti veren Netflix’in yayın platformuna dönüşmesi

Süreç İnovasyonunun Örnekleri Nelerdir?

• Lojistik ağı optimizasyonuyla nakliye ücretlerinden tasarruf edilmesi
• Hizmet geliştirme süreçleri için müşterilerden veri toplanması
• Hareketli imalat hattına geçiş yapılarak üretim süresinin ciddi oranda düşürülmesi

Organizasyonel İnovasyonun Örnekleri Nelerdir?

• Ofiste bir arada çalışmak yerine uzaktan (remote) veya hibrit çalışma modelinin tercih edilmesi
• İnsan kaynakları ekibinin ve çalışma anlayışının değiştirilip çalışan motivasyonunu artıracak uygulamalara geçilmesi
• Şirket yönetiminde hiyerarşi modelinden ekip modeline geçilmesi veya tam tersinin uygulanması

Pazarlama İnovasyonunun Örnekleri Nelerdir?

• Geleneksel pazarlama yöntemlerinin dışına çıkılarak yeni bir pazarlama şeklinin tercih edilmesi
• Ürünü ana hedef kitlenin dışında yan hedef kitlelere de pazarlanması
• Ürünün temel işlevinin yanında çözebileceği farklı sorunları da ele alarak pazarlanması
• Mevcut pazarlama alanlarına alternatif olarak yeni bir pazarlama kanalının oluşturulması

İnovasyon Nasıl Gerçekleştirilir?

İnovasyonların gerçekleşmesi, kendi içinde genişleyip daralabilen 4 temel adımın izlenmesiyle mümkündür. Her bir adımın içerisinde, ilgili adımın gerçekleşmesini sağlayacak ek adımlar da mevcuttur. Bu ek adımlar, inovasyonun türüne ve içeriğine bağlı olarak değişir. İnovasyon gerçekleştirmenin temel adımları ise şöyledir:

1. Hedeflerinizi belirleyin
2. Fikirlerinizi not edin
3. Çözümler üretin
4. Uygulamaya geçin

1. Hedeflerinizi Belirleyin

İlk adım, elbette hedefleri belirlemektir. Burada hedefler arasında yazılacak ilk detay, inovasyonu hangi soruna çözüm olarak düşündüğünüzdür. Ardından inovasyonun kapsamına ve sürecin nasıl yürütüleceğine karar verip yolunuza devam edebilirsiniz. 

2. Fikirlerinizi Not Edin

Fikir üretme süreci oldukça kapsamlıdır. Çünkü bu aşamada mümkün olan en fazla fikir sayısına ulaşıp ardından mümkün olan en az fikir sayısına ulaşana kadar eleme yapmanız gerekir. Farklı fikirlerin hiçbirini gözden kaçırmadan not etmeli ve ardından ekibinizle bu fikirlerin üzerinde çalışarak sürdürülebilir olanları seçmelisiniz. 

3. Çözümler Üretin

İnovasyon sürecine devam edeceğiniz fikir ile ilgili pazar araştırmaları ve rakip analizleri yapın. Elde ettiğiniz verileri ise çözümler üretirken kullanın. Ürettiğiniz çözümleri inovasyon sürecine dahil edip gerekli bütçeyi, iş gücünü ve iş planını çıkarın.

4. Uygulamaya Geçin

Çözüm üretme aşamasındaki Ar-Ge ve sonuç odaklı çalışmalar, inovasyonunuzun ilerleyeceği temeli oluşturur. Bu temeli oluşturduktan sonra uygulama adımına rahatlıkla geçebilirsiniz. Uygulama adımına, gerçekleştirdiğiniz inovasyonu, ilgili alanda test ederek başlayın. Test sonuçlarına göre gerekli geliştirme ve güncellemeleri yaparak inovatif çıktınızı piyasaya sürebilirsiniz. 

Yaptığınız çalışmalar doğrultusunda tespit ettiğiniz pazar ihtiyaçlarına çözüm üretebiliyorsanız, inovasyon sürecine geçebilirsiniz. Ürettiğiniz çözümün benzeri piyasada mevcut değilse bir startup da başlatabilirsiniz. Startup konusunda aklınızda soru işaretleri varsa “Startup Nedir, Startup Nasıl Kurulur?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.