B2C Nedir? B2C Örnekleri Nelerdir?

Ticaret dünyasında benimsenen çok sayıda iş modeli vardır. Bunlardan biri olan B2C, geleneksel ticaretin temelini oluştururken tüketicilerle girilen ticaret ilişkisini ifade eder. İş modelini ve işleyişini tam olarak anlayabilmek için B2C örneklerine bakmamızda fayda var. Buna göre “B2C ne demek, nasıl çalışır ve hangi alanlarda kullanılır?” gibi soruların cevaplarına bakalım. 

B2C Nedir? B2C Ne Anlama Gelir?

B2C, satış ve pazarlamanın işletmelerden son tüketicilere yapıldığı iş modelini ifade eden kısaltmadır. Türkçe karşılığı “işletmeden tüketiciye” olan B2C’nin açılımı “business to consumer” şeklindedir. Bazı kaynaklarda “B to C” şeklindeki kısaltmayla ve “consumer” yerine müşteri anlamına gelen “customer” kelimesinin kullanılmasıyla da karşılaşmak mümkündür.

Son olarak B2C kısaltmasındaki 2 rakamının sayısal bir değerinin olmadığı ve bu sayının İngilizcedeki okunuşundan dolayı “to” bağlacı yerine kullanıldığı bilgisini de verip B2C iş modelinin işleyişiyle ilgili detaylara geçelim. 

B2C İş Modeli Nasıl Çalışır?

İşletmeden tüketiciye iş modeli, adından da anlaşılabileceği üzere doğrudan son tüketiciyi hedefler. Yani ürün ve hizmetlerin bireysel tüketicilere satıldığı bir sistem söz konusudur. İşletme olarak nitelenen satıcı tarafında ise sadece tek tip işletmeler olmaz.

Klasik bir işletmenin ürün tedarik edip tüketicilere satması bir B2C yöntemidir. Fakat söz konusu satış fabrikalar, üreticiler veya toptancılar tarafından da yapılabilir. Burada önemli olan satış ve pazarlama sürecinin son tüketicilere hitaben yapılması ve herhangi bir aracı işletme kullanılmamasıdır. Yani bir toptancı sadece perakende satış yapıyorsa B2C modeli ile çalışabilir. Toptancının ürünlerini farklı bir işletme aracılığıyla tüketiciye ulaştırması ise B2C’ye dahil değildir. 

B2C İş Modelleri ile İlgili Örnekler Nelerdir?

İşletmeden tüketiciye iş modelinin örnekleri ile günlük hayatta sık sık karşılaşıyoruz. Bakkal, manav, kasap, kafe, lokanta gibi kısaca esnaf olarak tanımlanan işletmelerin tamamı B2C iş modeli ile çalışır. Buna zincir market ve restoranlar da dahildir. İşletmenin büyük veya küçük ölçekli olması fark etmeksizin bireysel olarak alışveriş yapılan her işletme bu iş modeline dahildir.

Üretici ve fabrika gibi işletme türleri için de farklı örnekler verebiliriz. Bir çiftçinin kendi tarlasında yetiştirdiği meyve ve sebzeleri doğrudan tüketiciye satması, üreticiden tüketiciye doğru giden bir B2C örneğidir. Aynı şekilde ürünlerini marketlere satarak B2B iş modeli ile çalışan büyük markaların fabrika satış mağazası açarak doğrudan tüketiciye satış yapmasını da örneklerimiz arasına ekleyebiliriz.

Geleneksel ticaretin yanında e-ticaret üzerinden de örnekler ekleyebiliriz. Markaların kendi e-ticaret sitelerinden tüketicilere satış yapmaları da B2C kapsamındadır. Aynı şekilde online pazar yerlerinden de işletmeden tüketiciye modeli ile satış yapılır. 

B2C ile B2B Arasındaki Temel Farklar Nelerdir?

Temel iş modelleri söz konusu olduğunda B2B & B2C karşılaştırmasına da yer vermemizde fayda vardır. Çünkü bu iki iş modeli, ticaretin en temel yöntemleri olarak kabul edilir. Aralarındaki başlıca fark ise alıcıdır. B2B modelinde işletmelere, B2C modelinde ise tüketicilere satış yapılır.

B2B, işletmeden işletmeye anlamına gelen bir kısaltmadır. Yaygın örneği olarak toptancılığı gösterebiliriz. B2B modelinde işletmeler, üreticilerden tedarik ettikleri veya ürettikleri ürünleri başka işletmelere satarlar. B2C modelindeki işletmeler ise B2B ticaret yapan firmalardan ürün tedarik ederek tüketicilere ulaştırırlar.

B2C ve B2B arasındaki farkları müşteriler üzerinden de değerlendirebiliriz. B2C’de sürekli bir müşteri sirkülasyonu vardır, fakat B2B’de genellikle daha az müşteri ile daha uzun süreli ilişkiler kurulur. Aynı zamanda B2B’de ürün ve satış hacmi çok yüksekken B2C’de genellikle tekil satışlar yapılır. 

B2C Ticaretin Avantajları Nelerdir?

B2C ticaretin kendi içinde bazı avantajları vardır. Bu model ile çalışan işletmelerin sahip olabileceği bazı avantajlar şöyledir:

• Başlangıç sermayesi ve yürütme maliyeti pek çok modele göre daha düşüktür. 

• Geniş bir müşteri kitlesine hitap edebilme şansı varken ürün yelpazesi de oldukça geniştir. 

• B2C e-ticaret ile yerel bir bölgede hizmet veren fiziki bir işletmeden ülke geneline ve yurt dışına satış yapmak mümkündür. 

• İndirim ve kampanya düzenlemek her zaman mümkündür ve bu yöntemlerle satışları artırma fırsatı vardır.

• Doğrudan tüketici ile iletişim kurulabildiği için yeni stratejiler geliştirirken ihtiyaç duyulan müşteri davranışlarını tespit etmek daha kolaydır.

Bu avantajların yanında B2C’nin dezavantajlarının olduğunu da söyleyebiliriz. Pazarın rakip açısından kalabalık olması, ortalama sepet tutarının çok düşük olması ve müşteri sadakatinin sağlanmasındaki zorlukları işletmeden tüketiciye modelinin dezavantajları olarak sıralayabiliriz. 

B2C İş Modeli Hangi Alanlarda Kullanılır?

İşletmeden tüketiciye iş modelinin alanı çok geniştir. Öyle ki herhangi bir sınır çizmek pek mümkün değildir. Çünkü hemen her sektörde hemen her ürün ve hizmet doğrudan tüketiciye satılabilir. Bu açıdan baktığımızda giyimden teknolojiye, gıdadan kozmetiğe, spordan mobilyaya kadar aklınıza gelebilecek her alanda B2C modeli ile karşılaşabilirsiniz. 

İşletmeden tüketiciye ticaret, hizmet sektöründe de oldukça yaygındır. Temizlik, tesisat, teknik servis, yazılım ve benzeri hizmet satışlarının yapıldığı sektörlerin de çoğunda bireysel tüketiciler hedef alınarak hizmet verilir. 

B2C Pazarlama Stratejileri Nelerdir?

İşletmeden tüketiciye pazarlama yaparken birçok farklı strateji haritası çizilebilir. Bu noktada işletmenin türü, ölçeği, ürün grubu, sektörü ve hitap ettiği kitle gibi etkenler göz önünde bulundurulmalıdır. Bununla birlikte pazarlama kanalları doğru seçilmeli, müşteri ihtiyaçları belirlenmeli, kampanyalar oluşturulmalı, sosyal medyadan destek alınmalı ve müşteri geri bildirimlerine önem verilmelidir. 

B2C İş Modelleri İçin En Uygun Pazarlama Kanalları Nelerdir?

B2C iş modelinde pazarlama kanallarının çoğundan faydalanılabilir. Hem geleneksel hem de dijital kanallar, bireysel tüketicilere pazarlama yapmak için uygundur. Bu noktada yerel anlamda broşür ve billboard reklamları temel yöntemlerdir. E-ticaretin de dahil olduğu bir senaryoda elbette dijital reklamlar da kullanılmalıdır, fakat dijital kanalları kullanmak için e-ticaret şart değildir. Özellikle sosyal medya üzerinden yapılan dijital reklamlar, fiziki işletmeler için oldukça faydalıdır. 

B2C Pazarlamada Sosyal Medya Stratejileri Nelerdir?

İşletmeden tüketiciye pazarlama yapılırken sosyal medyaya mutlaka önem verilmelidir. Çünkü tüketicilerin önemli bir kısmı, alışveriş yapacağı işletmeye sosyal medyadan da bakar. İşletmenin mutlaka aktif bir sosyal medya hesabı olmalıdır. Ayrıca burası bir çeşit müşteri hizmetleri kanalı olarak da kullanılmalıdır. Müşteri ile sosyal medyada iletişimde olmak son derece faydalı bir pazarlama stratejisidir. Üstelik sosyal medya üzerinden hedef kitle profili çıkarılabilir ve buna göre dijital reklamlar da planlanabilir. 

B2C Pazarlamada Müşteri İhtiyaçları Nasıl Belirlenir?

Her pazarlama sürecinin en önemli adımlarından biri olan müşteri ihtiyaçlarını belirleme elbette B2C’de de mevcuttur. İşletmeden tüketiciye pazarlama yapmanın ilk adımlarından biri müşterileri tanımak ve onların ihtiyaçlarını belirleyebilmektir. Sonrasında pazarlama stratejisinin temeli bunlar üzerine kurulabilir. Müşteri ihtiyaçlarını belirlemek için sorulacak sorular ise şöyledir:

1. Müşteri ne tür ürünlerle ilgileniyor?
2. Müşteri; yaşam tarzı, yaş, cinsiyet gibi özellikler doğrultusunda hangi ürün grubuna yakınlık gösteriyor?
3. Müşteri uygun fiyat mı, yüksek kalite mi talep ediyor?
4. Müşteri hangi fiyat aralığındaki ürünleri arıyor?
5. Müşteri satın alacağı ürün veya hizmetten neler bekliyor?
6. Müşteri satın alacağı ürün veya hizmeti hangi amaçlarla kullanacak?
7. Müşterinin ilgilendiği ürünlerle birlikte alabileceği ürünler neler?

B2C Pazarlama Kampanyaları Nasıl Optimize Edilir?

Kampanyalar, satışları artırmanın yanında marka bilinirliği ve yeni müşteri edinme sürecinin de önemli unsurudur. Bu noktada kampanyaların doğru planlanması da oldukça önemlidir. Kampanyaların zaman ve müşteri kitlesine göre optimize edilmesi de büyük önem taşır. Örneğin Anneler Günü’nde kadınlara, Babalar Günü’nde ise erkeklere özel ürünlerde indirim yapmak bir optimizasyon örneğidir. 

Yerel işletmeler arasındaki en yaygın optimizasyon yöntemlerinden biri ise hizmet verilen şehrin plakasına göre kampanya tarihi veya indirim oranı belirlemektir. Örneğin Ankara’da her ayın 6’sı kampanya günü olarak belirlenebilir veya İstanbul’da belirli kampanyalarda indirim oranı %34 olarak ilan edilebilir. 

B2C İş Modeli İçin Müşteri Geri Bildirimleri Nasıl Değerlendirilir?

İşletmeden tüketiciye iş modelinin en büyük avantajları, tüketiciyle yani müşteriyle doğrudan iletişim kurabilme imkanıdır. Bu iş modelinde müşteri geri bildirimlerini toplamanın en verimli yöntemi, işletmeye gelip alışveriş yapan kişileri dinlemektir. Bu konuda personele gerekli direktiflerin verilmesi ve müşteri taleplerinin dinlenmesi önemlidir. Ayrıca iletişim kanalları ve sosyal medya üzerinden de müşteri geri bildirimi toplanabilir. 

Müşterilerden gelen geri bildirimlerin işleme alınması, söz konusu işletmeyi rakiplerinin önüne geçirir. Çünkü bireysel tüketiciler, önemsendiklerini hissettikleri işletmelerle bağ kurarlar ve bu da müşteri sadakatini beraberinde getirir. Bunu sağlamak için de yeni ürünler getirmek, mevcut ürünleri geliştirmek, personel profilini değiştirmek, marka dilini yönetmek gibi konularda müşteri geri bildirimlerinden faydalanmak gerekir.

Müşterinin yani bireysel tüketicinin çok önemli bir noktada olduğu işletmeden tüketiciye iş modeli hem online hem de offline ticarette uygulanabilir. Doğrudan tüketici ile ilişki kurulduğu için offline satış sürecine de ayrıca önem vermek gerekir. Offline satış hakkında bilinmesi gereken detaylar için “Offline Satış Nedir, Yöntemleri Nelerdir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.